De Nieuwe Snelle Uitzettingsprocedure Tegen Kraken: Hoe Werkt Het?
19.12.2024De procedures voor het uitzetten van krakers zijn aanzienlijk versneld dankzij de nieuwe wetgeving die snelle processen tegen krakers mogelijk maakt. Tot voor kort stond de zogeheten desahucio exprés niet bekend als een snel proces. Met de goedkeuring van de Organieke Wet op maatregelen voor efficiëntie in de openbare rechtspraak op 19 december 2024, verandert dat echter. De termijnen worden aanzienlijk verkort voor gevallen van huisvredebreuk en woningbezit zonder toestemming (usurpatie), maar niet voor situaties van huurders die opzettelijk niet betalen (inquiokupatie).
Waar is de Snelle Uitzettingsprocedure geregeld?
De snelle uitzetting tegen illegale bewoners is vastgelegd in de Spaanse Ley de Enjuiciamiento Civil (LEC). Artikel 250.1.4º, tweede alinea, bepaalt:
"Een natuurlijk persoon die eigenaar is of op andere legitieme wijze houder van een woning, non-profitorganisaties met recht op bezit, en overheidsinstanties die sociale woningen beheren, kunnen onmiddellijke teruggave van de volledige woning of een deel ervan eisen, mits zij hiervan zonder hun toestemming zijn beroofd."
De regeling is verder uitgewerkt in artikelen 437.3 bis, 441.1 bis en 444.1 bis van dezelfde wet. Deze procedure werd geïntroduceerd door Wet 5/2018 van 11 juni, die wijzigingen aanbracht in Wet 1/2000 om illegale woningbezetting aan te pakken.
Hoe Werkt de Snelle Uitzettingsprocedure?
De procedure kent verschillende stappen:
1. Indienen van de Dagvaarding
De eigenaar dient de dagvaarding in bij de rechtbank van eerste aanleg in het gebied waar de woning zich bevindt. Als er geen rechtbank in de betreffende plaats is, wordt de rechtbank in het bijbehorende gerechtelijk arrondissement ingeschakeld.
Omdat de identiteit van krakers vaak onbekend is, wordt de dagvaarding gericht tegen "onbekende bewoners". Advocaten en gerechtsdeurwaarders zijn vereist, evenals documenten die het eigendomsrecht of legitiem bezit van de woning aantonen.
2. Toelating van de Dagvaarding
Ongeveer een maand na indiening verklaart de rechtbank de dagvaarding ontvankelijk. Indien de eigenaar directe terugkeer van de woning eist, worden de bewoners verzocht om binnen vijf dagen een document te tonen dat hun recht op bewoning bewijst. Als zij dit niet doen, gelast de rechter het uitzetten van de bewoners en wordt de woning teruggegeven aan de eigenaar.
3. Kennisgeving aan de Krakers
De volgende stap is het officieel op de hoogte brengen van de krakers. Om dit proces te versnellen, kan de gerechtsdeurwaarder deze notificatie direct uitvoeren.
Krakers kunnen een document indienen dat hun verblijf rechtvaardigt. Indien zij dit doen, volgt een zitting waarbij de rechter beslist wie er in zijn recht staat: de eigenaar of de krakers.
4. Uitzetting
Als de krakers binnen vijf dagen geen geldig document indienen, vaardigt de rechtbank een bevel tot uitzetting uit en wordt een datum vastgesteld voor de ontruiming. Dit bevel kan niet worden aangevochten.
Op de dag van de uitzetting voeren gerechtsfunctionarissen en de gerechtsdeurwaarder de ontruiming uit. Een verslag wordt opgesteld over de toestand van de woning en de gebeurtenissen tijdens de procedure.
De Nieuwe Snelle Procedures
De nieuwe wetgeving maakt het mogelijk om zaken van huisvredebreuk en onrechtmatige bewoning via een versnelde strafrechtelijke procedure af te handelen. Deze zogeheten juicios rápidos kunnen binnen 15 dagen worden afgerond.
Door wijziging van artikel 795 van de Spaanse Ley de Enjuiciamiento Criminal worden deze zaken toegevoegd aan de lijst van minder ernstige misdrijven die via een snelle procedure kunnen worden behandeld, zoals kleine diefstallen en inbraken.
Let wel: gevallen van inquiokupatie vallen niet onder de nieuwe regelgeving. Hierbij gaat het om huurders die bewust slechts een minimale aanbetaling doen en vervolgens weigeren te betalen, terwijl zij profiteren van de traagheid van de rechtspraak.
Hoe Lang Duurt het Nu om Krakers uit te Zetten?
Met de nieuwe wetgeving kan een uitzettingsproces binnen 15 dagen worden afgerond. Voorheen duurde dit gemiddeld twee jaar, volgens cijfers van de Spaanse Algemene Raad voor de Rechtspraak (CGPJ). In sommige regio's, zoals Murcia, Castilla y León en de Canarische Eilanden, konden de procedures zelfs langer dan 24 maanden duren.
Wat Gebeurt er na 48 Uur?
Er bestaat een misverstand dat krakers NIET kunnen worden uitgezet als zij langer dan 48 uur in een woning verblijven. Dit is niet helemaal waar. Er is geen specifieke regelgeving die een termijn van 48 uur vastlegt.
De grens van 48 uur is echter een indicatie om een delict als "op heterdaad betrapt" te beschouwen. Na die termijn is een gerechtelijk bevel nodig, vanwege het grondwettelijke recht op onschendbaarheid van de woning. Krakers melden zich vaak bij de politie zodra deze termijn is verstreken om hun aanwezigheid te bevestigen en hun positie te versterken.
Deskundigen, zoals José Ramón Zurdo, een advocaat gespecialiseerd in huurrecht, pleiten ervoor om in de nieuwe wetgeving duidelijk vast te leggen wat onder "heterdaad" valt. Een termijn van 48 uur zou de politie in staat stellen sneller te handelen zonder gerechtelijk bevel.
Met deze nieuwe wetgeving zet Spanje een belangrijke stap richting een efficiëntere aanpak van illegale bewoning, hoewel verdere verfijning van de regels noodzakelijk blijft.
